[Sườn xe] Phần 2 : Sườn nhôm : Ưu và nhược điểm
Bài viết được viết bởi Batshop, vui lòng ghi rõ nguồn khi share
Sau khi đã đi vào phân tích ưu / nhược điểm của sườn xe đạp bằng thép. Giờ chúng ta sẽ đi đến loại vật liệu phổ biến nhất hiện nay để chế tạo sườn xe, đó là Nhôm
Nhôm nhẹ, không rỉ, dễ chế tạo, giá thành thấp. Nhôm có tất cả những gì cần thiết để chế tạo khung sườn xe. Do đó hiện nay các bạn có thể dễ dàng tìm thấy sườn nhôm trên mọi dòng xe : từ City / Touring cho đến MTB / Road đều có sườn nhôm
Đây là em Scott 29 của mình, mình buộc đôi dép lào nhìn hơn bần, mong các bạn đừng chú ý đến nó mà hãy tập trung chiêm ngưỡng vẻ đẹp của em Scott thôi
I. Các ưu điểm của sườn nhôm :
1. Nhẹ :
- Đây là đặc điểm ăn tiền nhất của nhôm để chế tạo sườn xe. Với cùng 1 thể tích thì khối lượng của nhôm chỉ bằng 1/3 thép. Cụ thể là 1cm3 nhôm có trọng lượng chỉ 2.7gram . Trong đó 1cm3 thép có khối lượng 8gram . Tuy nhiên sườn nhôm chỉ nhẹ hơn sườn thép khoảng 20-25% . Sườn thép tầm 2kg - 2kg2 / sườn còn sườn nhôm tầm 1kg5 - 1kg6/ sườn. Lí do là vì nhôm chịu lực kém hơn thép nên sườn nhôm thường phải làm ống to và dầy hơn sườn thép, do đó chênh lệch trọng lượng chỉ khoảng 20-25%
Cụ thể là sườn thép có thể có đường kính ống khoảng 1 inch ( 2.5 cm ) nhưng sườn nhôm thường có đường kính khoảng 1.5 inch trở lên ( khoảng 4cm )
Nửa kí chênh lệch có thể ảnh hưởng rất nhiều ở những dòng xe cần trọng lượng nhẹ như Road và MTB , do đó sườn nhôm rất phổ biến ở 2 dòng xe này
2. Sườn nhôm rẻ
- Trong tất cả các loại vật liệu làm sườn thì sườn nhôm là rẻ nhất nếu tính tương đối. Bạn có thể mua dc cái sườn nhôm tầm 4 5tr đã là khá ổn để bay nhảy. Như con Scott của mình sườn cũng chỉ có 9tr5 . Tầm mười mấy là ngon lắm rồi. Trong khi đó nếu sườn thép thì hàng tầm trung như Surly h cũng đã có giá 2x triệu rồi.
- Sườn nhôm rẻ vì hiện nay có thể sản xuất hàng loạt bằng dây chuyền dc. Các dòng xe phổ thông tầm trên dưới 10tr đa số đều dùng sườn nhôm
3. Không bị rỉ sét
- Nhôm không bị rỉ. Nó có thể trầy xước, nhưng nó ko rỉ như sắt. Bạn sẽ không tốn công và thời gian làm frame service như sườn sắt.
4. Nhôm dễ định hình :
- Sườn nhôm ko bị bó buộc hình dạng như sườn thép, nó có thể hình hộp, hình dẹp, ống to ống nhỏ tùy theo thiết kế để tối ưu hóa khả năng khí động học cũng như chịu tải của sườn . Đối với những người thích khung sườn to, hầm hố như mình thì sườn nhôm mang tính thấm mỹ cao hơn
5. Sườn nhôm cứng giúp giảm tiêu hao lực hơn
- Tính chất của nhôm là cứng chứ ko mềm dẻo như thép. Đó là 1 khuyết điểm nhưng cũng là 1 ưu điểm của sườn nhôm. Khi bạn đạp ở cường độ cao như đua nước rút hoặc bunny hop , sườn nhôm sẽ ko hấp thu 1 phần lực của bạn như sườn thép. Để dễ hình dung hơn thì bạn cứ tưởng tượng là xe sườn nhôm nó là phuộc đơ, còn xe sườn thép nó là phuộc nhún . Khi bạn đứng lên đạp thì 1 phần lực do bạn sinh ra đã bị cái phuộc nhún kia hấp thu, khiến bạn phải bỏ nhiều lực hơn để đạp
II. Các nhược điểm của sườn nhôm :
1. Không "êm" như sườn thép
Sườn nhôm cứng nên khi đạp qua những đoạn đường dằn sóc ( đường Cần Giờ chẳng hạn ) thì bạn sẽ thấy rêm mình hơn là sườn thép. Do sườn thép nó sẽ hấp thu 1 phần lực tác động từ mặt đường đến cơ thể bạn
2. Sườn nhôm khó sửa chữa
- Hàn nhôm đòi hỏi nhiều kỹ thuật . Thậm chí ngay cả khi được hàn đúng kỹ thuật thì sườn nhôm cũng ko đảo bảo an toàn được như sườn thép đã hàn. Do đó lời khuyên là 1 khi sườn nhôm đã bị nứt / gãy thì bạn nên bỏ mua sườn mới chứ đừng cố gắng sửa chửa. Đa số các nhà sản xuất sườn xe đạp bằng nhôm đều khuyến cáo ko nên sửa chữa sườn nhôm bi nứt / gãy
3. Sườn nhôm không bền bằng sườn thép
- NHôm có độ mỏi kim loại thấp . Đồng thời sườn nhôm có độ cứng cao nhưng lại không có độ đàn hồi. Nên khi có va chạm bất ngờ như sụp ổ gà hoặc tông xe, sườn nhôm dễ xảy ra hiện tượng gãy ngang , trong khi sườn thép chỉ bị cong
- 1 điều dễ thấy nhất là các lỗ ốc trên sườn nhôm rất dễ bị tuôn ren nếu bạn xiết ốc ko đúng ren
4. Sườn nhôm không thể lắp đặt các rack S&S
- Do đặc tính kim loại của nhôm nên không thể hàn các rack S&S như sườn thép và titan .
Tóm lại : Nhôm là 1 vật liệu gần như có tất cả mọi ưu điểm, cũng như nhược điểm của các loại vật liệu khác : Nó không nặng như thép, nhưng lại ko bền bằng thép. Ko nhẹ như carbon, titan, nhưng lại rẻ hơn carbon, titan . Sườn nhôm thích hợp cho tất cả mọi dòng xe , nhưng nếu để chơi chuyên dụng thì bạn cần lựa chọn các loại sườn có chất liệu phù hợp với nhu cầu của mình . Vd như touring thì nên sườn thép, Road / MTB thì carbon vẫn ngon hơn
III. Các loại sườn nhôm
- Nói sườn nhôm là ko chính xác, chính xác phải nói là sườn hợp kim nhôm. Vì nhôm không đủ cứng để chế tao sườn xe. Hiện nay có 2 loại hợp kim nhôm chủ yếu được dùng là nhôm 6061 và nhôm 7075. Về tính chất thì nhôm 7075 cứng hơn nhôm 6061 ( 7075 có độ cứng là 150 còn 6061 có độ cứng là 95 theo thang đo Brinel ). Còn về trọng lượng thì nhôm 6061 nhẹ hơn nhôm 7075 1 chút .
.