Bài viết được viết bởi Batshop, vui lòng ghi rõ nguồn khi share

Hi các bạn, hôm nay mình sẽ viết 1 bài về các thông số các bạn cần chú ý khi mua đồ để ráp xe, vì hiện tại các chuẩn của xe đạp nó khá là rối rắm chứ ko còn đơn giản như xưa. Mình đã gặp rất nhiều trường hợp các bạn mua đùm ko tương thích với sườn hoặc group, hoặc mua phuộc về gắn ko vừa với sườn vvvv...

Sau đây mình sẽ note 6 thông số cần chú ý để các bạn tham khảo khi cần mua đồ ráp xe. Mỗi thông số mình sẽ liệt kê các bộ phận liên quan tới nó

1. Chiều cao gióng đứng ( Seat Tube - hay còn gọi là size xe )

Kích thước của seat tube, hay chính là size xe. 1 lưu ý khi các bạn đi mua sườn xe thì đừng chú ý đến size như S,M,L mà hãy hỏi size theo số như 440, 460, 480 hoặc 15 / 16 / 17 / 18 . Vì những con số kia nó mới là chính xác .

Để chọn sườn xe được đúng size thì bạn phải xác định dc Inseam của mình 
Đầu tiên bạn phải xác định dc inseam của bạn ( hiểu nôm na là khoảng cách từ mặt đất cho tới khoảng giữa 2 chân của các bạn ( nói cho dễ hiểu là tới bi của bạn ấy @.@ )

Thường công thức tính size xe so với inseam được tính như sau :
City / Touring bike : inseam ( cm ) x 0,685
MTB : Inseam ( cm ) x 0,66
Road : Inseam ( cm ) x 0,7

Note : bạn sẽ thấy có 1 số dòng xe nó để kích thước là 15, 16, 17, 18 . 1 số dòng thì lại để là 440, 480, 520. Đó là kích thước của gióng đứng của xe

Gióng đứng ( seat tube ) , được đo từ tâm trục giữa cho đến cốt yên. các số 14, 15,16 là theo hệ inch tức là 14,15,16 inch. Còn nếu là 440, 480, 520 là theo hệ mm

Sau khi đo được Inseam của mình thì chúng ta có bảng size chart như sau :

 

Mua 1 chiếc xe đúng size là rất quan trọng, vì nó ảnh hưởng tới cảm giác đạp của bạn. 1 chiếc xe quá to hoặc quá nhỏ so với bạn sẽ dẫn tới việc đau tay, đau vai, đau lưng, đau chân, thậm chí vỡ tan trứng cút ( mình đã trải nghiệm rồi, tin mình đi >.< )
Tuy nhiên bảng size chart cũng chỉ là tương đối, cách tốt nhất vẫn là ngồi lên xe chạy thử, nếu bạn thật sự cảm thấy thoải mái khi đạp chiếc xe đó, thì nó mới là chiếc xe đúng size dành cho bạn .

Ngoài ra bạn cũng cần chú ý đến thông số bánh xe . VD 1 cái sườn ghi là : 17 - 27.5 tức là sườn đó size 17 và đi được bánh 27.5
Hiện nay có rất nhiều chuẩn bánh như :
+ 14 inch
+ 16 inch
+ 20 inch
+ 24 inch
+ 26 inch
+ 27.5 inch 
+ 29 inch
+ 700c

Bạn cần mua bánh ( Niềng / Vỏ / Ruột / Căm ) và phuộc đúng với thông số của sườn

2. Ống cổ ( Head Tube )

- Các bộ phận liên quan : Sườn - Chén cổ - Phuộc

Đây là 1 thông số mà các bạn lần đầu mua đồ ráp xe hay bị nhầm. Dễ nhầm nhất là mua sườn cổ taper mà mua lộn phuộc cổ thẳng, hoặc ngược lại

Hiện nay về chuẩn cổ sườn đang có 2 loại thông dụng, là cổ thẳng ( straight ) và cổ nở ( tapered )

 

Đây là sườn dùng cổ thẳng, bạn có thể thấy trên và dưới nó bằng nhau

Đây là sườn xài cổ nở ( tapered ), bạn có thể thấy ở trên nó nhỏ, còn ở dưới nó to

Còn đây là phuộc loại cổ thẳng và tapered

+ Sườn cổ thẳng gắn được phuộc cổ thẳng
+ Sườn cổ nở gắn dc phuộc cổ nở và phuộc cổ thẳng ( nếu dùng adapter chuyển )
+ Sườn cổ thẳng ko gắn được phuộc cổ nở

Thông số chén cổ :

- Các hãng sườn sẽ có thông số chén cổ trên web của hãng, hoặc bạn có thể tự đo bằng cách dùng thước kẹp đo đường kính ống cổ để xác định được thông số chén cổ cho sườn của bạn .

VD như thông số của sườn Surly Bridge Club như sau 

 

Đường kính ống cổ : 34mm 
Đường kính cổ phuộc : 28.6
Đường kính chân phuộc : 30mm
Chén trên : loại EC 34/28.6 - có nghĩa là đường kính bạc đạn ngoài là 34mm ( tiếp xúc với ống cổ ) - đường kính bạc đạn trong là 28.6 - ( tiếp xúc với cổ phuộc )
Chén dưới : loại EC 34/30  - có nghĩa là đường kính bạc đạn ngoài là 34mm ( tiếp xúc với ống cổ ) - đường kính bạc đạn trong là 30 - ( tiếp xúc với cổ phuộc )
 

Đây là thông số các loại chén cổ thông dụng , như con Surly Bridge Club kia là dùng loại đầu tiên ( Số 1 ) 
Tùy vào thông số của đường kính ống cổ và phuộc mà bạn chọn mua loại chén cổ cho phù hợp 

3. Đường kính và chiều dài potang 

Các bộ phận liên quan : Cổ phuộc / Ghidong / Potang 
Potang nó có tất cả 4 loại thông số bạn cần quan tâm 

+ Đường kính phuộc
- Phuộc 25.4mm dùng potang có đường kính 26.43mm hoặc 27.03mm 
- Phuộc 28.6mm dùng potang có đường kính 30.015mm
- Phuộc 31.8mm dùng potang có đường kính 33mm
- Phuộc 38.1mm dùng potang có đường kính 39.76mm

Hiện nay chuẩn phuộc 28.6 là thông dụng nhất
 

+ Đường kính ghidong :
- Hiện nay có 2 chuẩn ghidong thông dụng là 25.4 và 31.8 
- Potang 25.4 gắn được ghidong 25.4
- Potang 31.8 gắn được ghidong 31.8 và  ghidong 25.4 ( dùng adapter - tuy nhiên không khuyến khích )
- Potang 25.4 không gắn được ghidong 31.8

+ Chiều dài potang :

 

Potang có nhiều loại chiều dài, từ 30mm đến 120mm hoặc hơn

+ Góc của potang :

 

Potang có thể có loại ngang ( 0 độ ) hoặc xéo lên, xéo xuống

Mình luôn lưu ý các bạn khi ráp xe, đó là hãy chọn mua potang sau cùng. Vì potang là thứ duy nhất có thể thay đổi kích thước xe nếu ko vừa size. Bạn nên mượn tạm 1 cái potang nào đó để ráp vào xe rồi chạy thử, nếu ok thì mua đúng loại đó, còn nếu :
+ Bị nhỏ size : Mua potang dài hơn, góc xéo cao hơn nó sẽ giúp tăng chiều dài lẫn chiều cao của ghidong
+ Bị lớn size : Mua potang ngắn hơn, góc xéo thấp hơn, nó sẽ giúp giảm chiều dài lẫn chiều cao của ghidong 

4. Đường kính cốt yên :

- Các bộ phận liên quan : Cốt yên / Khóa cốt yên

Đường kính cốt yên hiện có 4 chuẩn thông dụng  là : 25.4 / 27.2 / 30.9 / 31.6. Bạn cần mua đúng loại cốt yên vừa với sườn của mình, cũng như khóa cốt yên tương ứng
+ Cốt yên nhỏ hơn sườn có thể dùng adpater để gắn ( ko khuyến khích ), ngược lại thì không được
+ Sườn thép xài chuẩn khóa cốt yên riêng ( do đường kính ống thép khác ống nhôm )

5. Thông số drop out ( trước và sau )

- Các bộ phận liên quan : Đùm - Cối - Líp 

Đây là thứ dễ nhầm lẫn nhất vì nó rất nhiều loại chuẩn, các bạn có thể tham khảo bài viết này để rõ hơn về các loại chuẩn đùm và cối : https://batshop.vn/blogs/news-review/tong-hop-cac-loai-chuan-nieng-dum-cua-xe-dap-mtb-va-toruing

Tóm tắt :
- Về loại, hiện có 2 loại dropout là QR và Axle Thru

Đây là dropout của sườn xài QR

Đây là drop out của sườn xài Axle Thru

Phía trên là cây ti của QR, Phía dưới là cây ti của Axle

Về kích thước :
Đùm trước hiện có 4 loại kích thước : ( MTB & Touring )
- 9 x 100m ( QR )
- 15 x 100mm ( Axle )
- 15 x 110mm ( Axle Boost )
- 20 x 110mm ( Axle Super Boost )

Đùm sau hiện có 5 loại kích thước : ( MTB & Touring )
- 10 x 135 ( QR )
- 10 x 141 ( QR Boost )
- 12 x 142 ( Axle )
- 12 x 148 ( Axle Boost )
- 12 x 157mm ( Axle Super Boost )

Việc đầu tiên khi chọn mua đùm, là bạn phải xem thông số sườn của bạn xem nó là loại nào ( Axle hay QR / Kích thước 

Như sườn này thì nó đi đùm trước là chuẩn QR 10 x 100 ( 9 hay 10 là đường kính cây ti, ko quan trọng ). Đùm sau là 10x135 hoặc 10x141 đều được 

Sau khi xác định được loại đùm và kích thước ( 2 cái này là quan trọng nhất, vì nếu mua sai thì sẽ không gắn vào xe được ), chúng ta sẽ đi đến loại cối đùm ( cái này sai vẫn sửa được bằng cách thay cối, nhưng tốt nhất thì vẫn ko nên sai để khỏi mất tiền ngu )

Hiện nay có 3 dòng cối :

1. HG ( HyperGlide ) : dành cho líp Shimano và Sram 8-9-10-11 speed
Chuẩn HyperGlide ( HG ), được Shimano công bố vào năm 1990 và nó trở thành 1 chuẩn thống nhất cho các dòng líp 8-11 speed, SRam cũng sử dụng chuẩn này, nên nếu bạn đi líp 11 trở xuống thì mọi chuyện thật đơn giản.

2. MS ( Micro Spline ) : Shimano 12 speed
Các dòng groupset 12speed sau này của Shimano dùng loại chuẩn cối mới là Micro Spline 

3. XD : SRam 11-12 Speed
Đây là chuẩn cối của các dòng Sram sử dụng líp 11 và 12 speed

6. BB ( Bottom Bracket ) 

- Các bộ phận liên quan : BB - Giò dĩa

- Đây lại là 1 ma trận rối rắm, nên shop sẽ viết 1 bài riêng về các chuẩn BB nha .