1 ngày đẹp trời, bạn đem xe wa gặp gian thương Batshop và bảo muốn làm cho xe nhẹ hơn thì cần thay gì ? Gian thương bảo xe nhẹ có nhiều kiểu nhẹ, bạn muốn nhẹ kiểu đút, kiểu đít hay kiểu đát ? Bạn rất bức xức vì đem xe wa để làm nhẹ  xe chứ có phải chơi gay đâu mà shop hỏi vậy. Nhưng thật sự là  1 chiếc xe nhẹ nó có nhiều định nghĩa cũng như mục đích, nhu cầu của bạn, phải căn cứ vào bạn muốn nhẹ theo kiểu nào thì mới tư vấn dc .

I. Nhẹ về trọng lượng 
- Cái này là dễ cảm nhận nhất vì nhấc cái xe lên là thấy. Và chúng ta có định luật bảo toàn khối lượng của xe đạp, Định luật bảo toàn khối lượng của xe đạp phát biểu rằng khối lượng của 1 chiếc xe đạp nó ko tự sinh ra, cũng k tự mất đi, nó chỉ chuyển từ xe sang tiền, tức là xe càng nhẹ thì tiền càng nặng :| 

Sau đây mình sẽ liệt kê 1 số phụ tùng xe khi thay nó sẽ giảm dc trọng lượng đáng kể cho xe :
- Phuộc : Nếu xe bạn đang đi phuộc nhún loại lò xo thì nó sẽ tầm khoảng 3kg, thậm chí 1 số cây có thể lên đến 3kg5
Thay phuộc hơi nó sẽ từ trên dưới 2kg đến 2kg
Thay phuộc đơ loại thép sẽ khoảng 1kg2 - 1kg4
Thay phuộc đơ loại nhôm sẽ khoảng 600-700gram
Thay phuộc đơ loại carbon sẽ khoảng 400-500gram

- Giò dĩa : Nếu bạn đang đi giò cốt vuông, chuyển sang cốt rỗng sẽ nhẹ dc khoảng 200 gram cho cái BB. 

BB cốt vuông nặng khoảng 300gram, chọi chó chó chết
 

BB cốt rỗng nặng khoảng 100 gram

- Giò dĩa : 

Giò Shimano 3 dĩa khoảng 1kg
 

Giò shimano 1 dĩa khoảng 650 gram

Giò ở đây đang là giò nhôm, chứ mấy cái giò bằng sắt trên mấy dòng xe thấp thì nó nặng vãi luôn, mình từng cân thử 1 bộ giò tháo xe asama hay strongman gì đó bằng sắt thì cả giò và BB là 3kg5

- Ghidong / Potang / Cốt yên : Nếu đang là bằng sắt mà đổi qua nhôm  thì nhẹ dc kha khá
- Bộ group


Bộ group đời cao thì sẽ nhẹ hơn bộ group đời thấp

- Đùm xe : Đùm vặn chuyển sang đùm thả cũng nhẹ dc kha khá do đùm vặn xài cây trục vặn nặng trịch, để hôm nào có ai đem xe qua bảo trì xài đùm vặn mình cân thử
- Vỏ xe : Vỏ xe càng to, càng dày thì càng nặng. Mình từng chạy 1 cặp vỏ Marathon Plus MTB nặng 3kg, sau đó chuyển qua dòng vỏ Innova BobCat UltraLight thì chỉ có 1kg hơn, chỉ thay cặp vỏ thôi đã giúp xe nhẹ dc 2kg
 

Xe này còn bộ thắng chưa tháo dc, tháo ra cũng nhẹ dc hơn 500gram chứ ko ít .
II. Nhẹ về tỉ số truyền

Đầu tiên, chúng ta phải hiểu tỉ số truyền là gì : - Vậy tỉ số truyền là gì, đó chỉnh là tỉ số giữa dĩa trước và líp sau. VD xe mình đang đi là dĩa 34 / líp 16, thì tĩ số truyền sẽ là 34/16 là 2.125 . Hay nói cách khác là khi bạn quay 1 vòng chân ( 1 vòng dĩa trước ) , thì bánh sau sẽ quay 2.125 vòng. Tỉ số truyền càng lớn nghĩa là bạn đạp càng nặng, nhưng tốc độ sẽ nhanh. Còn tỉ số truyền càng thấp thì bạn đạp càng nhẹ, nhưng tốc độ sẽ chậm hơn

- Nói thêm, từ tỉ số truyền của xe đạp, ta có đánh giá 1 bộ group thông qua dải tỉ số truyền ( Gear ration range ) . Tức là sự chênh lệch giữa tỉ số truyền lớn nhất và tỉ số truyền nhỏ nhất. VD như 1 số líp SRAM 12 có in chữ Eagle 500% tức là dải tỉ số truyền đạt tới 500%, là tỉ số truyền lớn nhất gấp 5 lần tỉ số truyền nhỏ nhất ( với líp 10-50 )
 

Bảng so sánh dải tỉ số truyền của các dòng group ( với cùng 1 giò dĩa )

 

 

Bảng này có vẻ đã lạc hậu vì hiện các dòng M6100 / M7100 / M8100 đều đã đi dc lip1 10-51. Còn XD đã lên dc 9-50. Xe Scott mình đang đi là 9-50 tức là dải tỉ số truyền lên đến 555%

Hay nói cho dễ hiểu là : Dĩa trước càng lớn thì đạp càng nặng chân, nhưng đạt dc vận tốc cao hơn. Còn líp sau càng lớn thì đạp càng nhẹ chân, dùng để leo đèo, dốc
Cái ảnh hưởng đến tỉ số truyền chính là bộ group
Nếu bạn chủ yếu đi đường bằng, cần tốc độ cao, bạn sẽ cần 1 bộ group có dĩa lớn, líp nhỏ, hay là tỉ số truyền lớn
Nếu bạn chủ yếu đi đèo dốc, thì bạn sẽ cần 1 bộ group có dĩa nhỏ, líp lớn, hay là tỉ số truyền thấp
 

Đây là em Scott của mình với dĩa trước 34T, líp sau 9-50, mình dùng để đi offroad và leo đèo, dốc
 

Còn đây là em LKLM Muskeeter của mình với dĩa trước 34T, líp sau 16T, mình dùng để đi loanh quanh trong SG. Với tỉ số truyền này thì mình leo dc dốc từ 10% trở xuống, còn trên 10% thì leo ko nổi

III. Nhẹ về hiệu suất

 1 chiếc xe khi chạy trên đường nó gồm rất nhiều bộ phận chuyển động, và khi đó nó sẽ có các lực ma sát làm giảm hiệu suất của xe. Do đó muốn xe chạy nhẹ, lướt thì chúng ta phải tìm cách giảm các lực ma sát đó, bao gồm :

- Vỏ xe

 

Vỏ xe bản nhỏ, có bề mặt gai láng thì đạp sẽ lướt hơn vỏ có gai, bù lại nó sẽ ko bám đường tốt trong điều kiện đường trơn, ướt hoặc offroad

- Đùm xe : 1 bộ đùm có độ trớn tốt sẽ cải thiện ngay hiệu suất của xe, vì đùm xe là thứ luôn chuyển động khi xe đang chạy
- Giò dĩa : Giò dĩa cũng là 1 bộ phận chuyển động nhiều nhất trên xe, bộ giò dĩa nhẹ, BB trớn sẽ giúp bạn đạp nhẹ hơn
- Sên : 1 sợi sên tốt, mới, dc vệ sinh, bôi nhớt đầy đủ cũng giúp giảm lực ma sát khi bạn đạp
- Pedal : Pedal nhẹ, trớn cũng giúp tăng hiệu suất đạp

Và quan trọng nhất là 1 chiếc xe cần dc bảo trì, vệ sinh thường xuyên và đúng cách thì nó sẽ giúp xe đạt dc hiệu suất cao nhất



Đừng để 1 chiếc xe tháo ra bên trong toàn cát, mỡ bò thì khô rang, sên líp dĩa đóng sình, nhớt cả mảng thì đồ xịn mấy cũng ko thể đạp ngon dc .